CÁCH CHĂM SÓC TRẺ NHIỄM HIV
 
1/ Vệ sinh sạch sẽ, giữ gìn sức khỏe cho trẻ:
      Trong những tháng đầu sau khi sinh, cần phải chăm sóc trẻ thật tốt. Trẻ cần được tắm, vệ sinh thật sạch để đề phòng nhiễm trùng da, không để xây xước da. Sau khi các trẻ rời bệnh viện về gia đình, trẻ cần được chăm sóc cẩn thận trong môi trường vệ sinh sạch sẽ, an toàn, không có khói thuốc lá, khói than, không nuôi vật nuôi trong nhà.
      Trẻ nhiễm HIV cần được tắm rửa hàng ngày bằng nước sạch và sữa tắm. Sau khi tắm xong  cần lau khô da bằng khăn sạch, mềm. Quần áo mặc cần thoáng mát về mùa hè và ấm về mùa đông. Sau khi trẻ đại tiện và vệ sinh xong cần rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng.
      Cần vệ sinh răng miệng cho trẻ hàng ngày, đối với trẻ dưới 3 tuổi, nên dùng gạc mềm, sạch nhúng nước sạch, lau sạch răng, lợi và miệng sau khi ăn. Nếu trẻ bị tưa miệng cần phải điều trị ngay. Nếu tái phát hoặc không khỏi trong 1 đến 2 tuần cần đưa trẻ đến bệnh viện khám bệnh. Đối với trẻ trên 3 tuổi, đánh răng buổi sáng, sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Mỗi năm hai lần cho trẻ đi khám răng miệng. Dấu hiệu đầu tiên của trẻ nhiễm HIV có thể là những vết đau ở miệng, cần báo cho bác sĩ nha khoa để trẻ được thăm khám kịp thời.
       Người chăm sóc và vệ sinh cho trẻ phải được huấn luyện cách phòng lây nhiễm HIV/AIDS như: Xử lý các dịch tiết hoặc máu, vệ sinh quần áo trẻ (ngâm trong nước javen hoặc luộc sôi trước khi giặt), sử dụng găng tay, áo choàng, khẩu trang... khi tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết của trẻ, đặc biệt là khi thay răng sữa như nhổ răng hoặc bị các vết thương chảy máu.
      Do trẻ nhiễm HIV có hệ thống miễn dịch bị suy giảm nên nguy cơ mắc bệnh cao hơn những trẻ khác. Nếu trẻ mắc bệnh thì dễ diễn biến trầm trọng hơn. Vì vậy, đối với các bệnh đã có vắc xin phòng, cần bảo đảm trẻ được tiêm chủng đầy đủ, còn đối với các bệnh thông thường khác, cần cách ly trẻ với những trẻ bệnh hoặc những người bệnh, nhất là bệnh nhân lao.
      Cần phải cho trẻ thăm khám kịp thời khi thấy trẻ có những triệu chứng sốt, ho, thở nhanh, khó thở, chán ăn, gầy sút nhanh, xuất hiện những đốm trắng hay những vết đau trong miệng, xuất hiện những mụn không biến mất đi ngoài phân có máu tiêu chảy, nôn mửa, sởi, lao, thủy đậu hoặc các bệnh lây khác.
      Hàng tháng, cần cho trẻ kiểm tra sức khỏe, thăm khám và xét nghiệm để phát hiện và điều trị dự phòng các biểu hiện sớm của nhiễm trùng cơ hội.
      Trẻ nhiễm HIV cần được ngủ nhiều, có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn so với trẻ bình thường khác. Người thân nên dành nhiều thời gian để chơi, nói chuyện, ôm ấp trẻ, giúp các trẻ có đời sống tình cảm đầy đủ, ấm áp.
2/ Đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ:
        Trẻ nhiễm HIV cần được nuôi dưỡng bằng các thức ăn tươi, bảo đảm vệ sinh thực phẩm. Không dùng các thức ăn sống hoặc lưu trữ trong tủ lạnh, thức ăn tái, rau sống… Dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm khuẩn, làm chậm quá trình chuyển sang AIDS và đáp ứng được nhu cầu phát triển của trẻ.
Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi:
         Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ dưới 6 tháng tuổi. Tuy nhiên mẹ nhiễm HIV cho con bú có thể làm lây HIV cho con qua sữa mẹ. Vì vậy mẹ nhiễm HIV có thể lựa chọn theo hai cách là cho ăn sữa ngoài hoặc bú mẹ.
Nếu chọn cách cho trẻ bú mẹ, cần cho bú mẹ hoàn toàn, không được cho trẻ ăn, uống bất cứ thức ăn, nước uống nào khác kể cả nước lọc (trừ thuốc theo chỉ định của bác sĩ). Cho bú đúng cách (miệng mở rộng, ngậm sâu vào quầng đen của vú), tránh viêm nhiễm và xây xát đầu vú. Cần phải phát hiện và điều trị sớm viêm loét, tưa miệng ở trẻ.
        Nếu chọn cách cho trẻ nhiễm HIV bú có thể diệt HIV trong sữa mẹ bằng cách vắt sữa mẹ, đun sôi rồi làm nguội ngay bằng cách ngâm cốc sữa vào nước lạnh. Chỉ nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong một vài tháng đầu vì thời gian bú mẹ càng dài thì nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con càng cao. Tuyệt đối không cho trẻ vừa bú mẹ vừa ăn sữa khác có thể gây tiêu chảy, tổn thương ruột làm HIV dễ xâm nhập vào có thể trẻ. Sau khi cai sữa, cho trẻ ăn sữa khác thay thế sữa mẹ.
Đối với trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi:
        Thực phẩm cho trẻ cần đủ 4 nhóm. Nấu bột hay cháo cần có thịt, cá, tôm, cua, đậu phụ, trứng hoặc lạc, vừng; rau, củ, quả như rau ngót, rau dền, rau muống, bí ngô. Thêm 1-2 thìa mỡ hay dầu ăn. Quả chín đặc biệt tốt cho trẻ nhiễm HIV, nên cần chú ý cho trẻ ăn hàng ngày.
Đối với trẻ trên 2 tuổi:
         Trẻ ăn 3 bữa chính cùng gia đình, mỗi bữa từ 1-2 bát, ưu tiên cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng như thịt, cá, tôm, cua, trứng, đậu và rau xanh. Giữa các bữa ăn chính cần cho trẻ ăn thêm 2 bữa phụ là sữa, bánh, quả chín.
         Trong bữa ăn của trẻ trên 2 tuổi cần có đủ 4 nhóm thức ăn: chất bột (gạo, ngô...), chất đạm từ các loại thịt (tốt nhất là thịt bò và thịt gia cầm), đậu đỗ (đậu phụ, vừng, lạc), chất béo (từ dầu thực vật và mỡ động vật, nên chọn mỡ gà, vừng lạc), vitamin, chất khoáng và chất xơ (rau, củ và quả chín). Việc chế biến thức ăn phải đảm bảo vệ sinh. Ngoài ra, cần cho trẻ uống đủ nước, mỗi ngày từ 6-8 cốc nước (200ml/cốc) gồm nước đun sôi, nước rau và nước quả.
Vương Thị Huyền